Önümüzdeki 5 yıl kritik! Sıcaklık rekorları kırılabilir

WMO’nun birinci sefer açıkladığı bilgilere nazaran, 2030 yılından evvel dünya, sanayi öncesi periyoda kıyasla 2 derece daha sıcak bir yılı deneyimleyebilir. Bilim insanları bu mümkünlüğü “şok edici” olarak tanımladı.

Son 10 yılın tarihin en sıcak yılları olarak kayda geçmesinin akabinde hazırlanan raporda, fosil yakıtların kullanımının durdurulmaması durumunda insan sıhhati, iktisat ve doğal ekosistemlerin önemli tehditlerle karşı karşıya kalacağı vurgulandı.

ÖNÜMÜZDEKİ 5 YIL KRİTİK

Kısa devirli hava gözlemleriyle uzun vadeli iklim iddialarını birleştiren rapor, 2025-2029 yılları ortasındaki beş yıllık ortalama sıcaklığın, sanayi öncesi düzeylerin 1,5 derece üzerinde olma ihtimalinin yüzde 70 olduğunu açıkladı. Bu durum, Paris İklim Anlaşması’nın en savlı maksadını tehlikeye atıyor.

Raporda ayrıyeten, gelecek beş yıl içinde en az bir yılın sıcaklık artışının 1,5 dereceyi geçme ihtimalinin yüzde 86 olduğu, bunun da 2020 raporundaki yüzde 40’lık olasılıktan bariz bir formda arttığı belirtildi.

2024’TE TARİHTE BİR BİRİNCİ YAŞANDI

2024 yılında, tarihte birinci sefer yıllık bazda sıcaklık artışı 1,5 dereceyi aştı. Bu durum, 2014 yılı öncesindeki hiçbir beş yıllık varsayımda mümkün görülmüyordu. 2024 yılı, 175 yıllık müşahede tarihinde en sıcak yıl olarak kaydedilmişti.

220 farklı modelle hazırlanan raporda, 2030 yılından evvel 2 derecelik artışın gerçekleşme mümkünlüğü yüzde 1 civarında. Bu senaryonun gerçekleşmesi için güçlü bir El Nino ve müspet Arktik Salınım üzere birçok faktörün tıpkı anda ortaya çıkması gerekiyor. Daha evvel bu türlü bir durum, beş yıllık müddet zarfında imkansız olarak kabul ediliyordu.

‘ŞOK EDİCİ BİR DURUM’

Met Office’ten Adam Scaife, “2 derece artışın mümkün olması şok edici bir durum. Önümüzdeki beş yıl içinde gerçekleşme ihtimali yalnızca yüzde 1 olsa da, sıcaklık arttıkça bu ihtimal yükselecek” dedi.

Raporda sıcaklık artışının tesirlerinin dünyanın farklı bölgelerinde eşit olmayacağı vurgulandı. Kuzey Kutbu’nun kışları, global ortalamadan 3,5 kat daha süratli ısınacak. Amazon yağmur ormanlarında kuraklıkların artacağı, Güney Asya, Sahel ve Kuzey Avrupa ülkelerinde ise yağış ölçüsünün yükseleceği öngörülüyor.

WMO İklim Hizmetleri Yöneticisi Chris Hewitt, sıcak hava dalgalarının insan sıhhati için önemli telaş yarattığını tabir ederek, fosil yakıt kullanımının azaltılması durumunda hâlâ ısınmanın sonlandırılabileceğini belirtti. Hewitt, “İklim için harekete geçmeliyiz. 1,5 derece hududu kaçınılmaz değil” diye konuştu.